Ο ΣΕΒΕ εξέφρασε, με ανακοίνωσή του, συγκρατημένη αισιοδοξία για τις επιπτώσεις που θα επιφέρουν οι νέοι δασμοί ύψους 20%, τους οποίους ανακοίνωσε η κυβέρνηση Ντ. Τραμπ για τις εξαγωγές ευρωπαϊκών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών, προς τις ΗΠΑ.
Οι δασμοί αυτοί, που επιβάλλονται οριζόντια σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα από την ΕΕ, ενδέχεται να πλήξουν την ανταγωνιστικότητα ορισμένων κλάδων της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Ωστόσο, οι επιπτώσεις στην ελληνική αγορά αναμένεται να είναι περιορισμένες, χωρίς να επηρεάσουν σημαντικά την οικονομία.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΕΕΣ, το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ ανήλθαν σε €2,41 δισ., σημειώνοντας αύξηση 13,9% σε σύγκριση με το 2023 και 20,7% σε σχέση με το 2020.
Παρά τη θετική αυτή πορεία, οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μόλις το 1% του ΑΕΠ της Ελλάδας, γεγονός που υποδηλώνει περιορισμένη οικονομική εξάρτηση από την αμερικανική αγορά.
Κατά συνέπεια, η επιβολή των συγκεκριμένων δασμών, αν και αναμένεται να έχει αρνητικές συνέπειες στον εξαγωγικό μας κλάδο, εκτιμάται ότι θα επιφέρει έναν σχετικά μικρό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία.
Σε κλαδικό επίπεδο, τα τρόφιμα και ποτά αποτελούν τον μεγαλύτερο εξαγωγικό κλάδο προς τις ΗΠΑ, με μερίδιο 30,6%, ακολουθούμενο από τα πετρελαιοειδή με 22,8% και τα βιομηχανικά είδη με 16,5% (βλ. Γράφημα 1).
Ιδιαίτερη σημασία για τον ελληνικό εξαγωγικό τομέα έχει η αμερικανική αγορά στον κλάδο των ελιών, καθώς το 2024 οι εξαγωγές ελληνικών ελιών προς τις ΗΠΑ ανήλθαν σε €201,6 εκατ., που αντιπροσωπεύουν περίπου το 26% των συνολικών εξαγωγών ελιάς (€761 εκατ.).
Αυτό καταδεικνύει τη στρατηγική σημασία της αγοράς των ΗΠΑ για τον συγκεκριμένο κλάδο, καθώς παραμένει ένας από τους πιο δυναμικούς προορισμούς για το ελληνικό προϊόν.
Μάλιστα, οι εξαγωγές ελιάς προς τις ΗΠΑ σημείωσαν αύξηση 39,1% σε σχέση με το 2023, γεγονός που υπογραμμίζει την αυξανόμενη ζήτηση και τη σταθερή παρουσία τους στην αμερικανική αγορά. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ελληνικές ελιές κατέχουν το 27,4% των συνολικών εξαγωγών του κλάδου των τροφίμων και ποτών προς την Αμερική, υπογραμμίζοντας τον κομβικό τους ρόλο στο διμερές εμπόριο.
Σημαντικό ρόλο στις εξαγωγές διαδραματίζουν επίσης το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, η φέτα και η κομπόστα ροδάκινου (βλ. Γράφημα 2).
Γράφημα 1: Εξαγωγές της Ελλάδας στις ΗΠΑ ανά κλάδο (εκατ.€, 2024)
Γράφημα 2: Top 10 εξαγόμενα τρόφιμα & ποτά στις ΗΠΑ (εκατ.€, 2024)
Παράλληλα, δεν πρέπει να υποτιμηθούν οι έμμεσες επιπτώσεις στις ελληνικές εξαγωγές των δασμών στις άλλες χώρες της ΕΕ που μπορεί να επηρεάσουν τις αντίστοιχες οικονομίες και την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.
Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα στον τομέα των τροφίμων και ποτών και αυτό προσδοκά ότι θα αναγνωριστεί από τους εισαγωγείς και καταναλωτές των ΗΠΑ.
Ο ΣΕΒΕ παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και βρίσκεται σε συνεργασία με την κυβέρνηση, τα αρμόδια υπουργεία, την Αμερικανική Πρεσβεία και ευρωπαϊκούς φορείς, στηρίζοντας σταθερά την ελληνική εξωστρεφή επιχειρηματικότητα και τις αρχές του ελεύθερου εμπορίου, με την προσδοκία μιας επωφελούς διαπραγμάτευσης.
Κατά την πρώτη εξάλλου θητεία του Ντ. Τραμπ το 2019, επιβλήθηκαν δασμοί σε ευρωπαϊκά προϊόντα του κλάδου τροφίμων και ποτών, ωστόσο, χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες του ΣΕΒΕ, όπως υποστηρίζει, η Ελλάδα κατάφερε να εξαιρεθεί από την επιβολή αυτών των δασμών ως προς την κονσέρβα ροδακίνου και την φέτα.
Τέλος, ιδιαίτερα σημαντική κρίνεται η αναζήτηση εναλλακτικών αγορών ιδίως για τα ελληνικά προϊόντα των οποίων η ανταγωνιστικότητα θα μειωθεί.
Στο πλαίσιο αυτό, ο πρόεδρος του ΣΕΒΕ, Συμεών Διαμαντίδης, συναντήθηκε πρόσφατα με την πρέσβη του Καναδά στην Ελλάδα, με την οποία συζήτησε τις προοπτικές ενίσχυσης της διμερούς συνεργασίας.
