Οι αβεβαιότητες για την ανάπτυξη της κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο

Τα ερωτηματικά πληθαίνουν για την πορεία της κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο, ατενίζοντας το άμεσο μέλλον. Μέσα σε ένα χρόνο συνέβησαν και συμβαίνουν γεγονότα που προβληματίζουν σοβαρά τους operators για τις θαλάσσιες διακοπές στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδος.

Η τρομοκρατία, η οικονομική κρίση, το μεταναστευτικό, τα capital controls, το brexit, η προσπάθεια πραξικοπήματος στην Τουρκία είναι μόνο μερικά από αυτά που επηρεάζουν αρνητικά τον προγραμματισμό διακοπών στην περιοχή. Αναλύοντας τις ανωτέρω αιτίες και τα γεγονότα που συνέβησαν τον τελευταίο χρόνο, μπορούμε να βγάλουμε τα συμπεράσματα.

Τρομοκρατία

Οι τρομοκρατικές ενέργειες που έχουν συμβεί τελευταία σε πολυσύχναστους χώρους, αεροδρόμια, μέσα μεταφοράς με στόχους τις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις, αλλά και την γείτονα Τουρκία έχουν επηρεάσει αρνητικά την πληρότητα των τουριστικών προγραμμάτων και έχουν διαφοροποιήσει τους αρχικούς προορισμούς για την παρούσα σεζόν. Τα μέτρα ασφαλείας έχουν βέβαια ενταθεί και υπάρχει πάντα ο προβληματισμός και η ανησυχία των επιβατών διερωτώμενοι ποιος θα είναι ο επόμενος στόχος.

Καταστάσεις βέβαια που δεν βοηθούν καθόλου το τουριστικό κλάδο γενικότερα, μια που οι τουρίστες δεν περνούν ξέγνοιαστα τις διακοπές τους. Είναι ένας συνεχής πόλεμος με άγνωστη έκβαση, επιδρώντας αρνητικά στον τουρισμό και την οικονομία.

Οικονομική κρίση

Παράγων ιδιαίτερα κατασταλτικός για τις διακοπές, μια που τυγχάνουν να είναι τελευταία στην λίστα προγραμματισμού εξόδων. Η κρίση, βέβαια, μαστίζει ιδιαίτερα την Ευρώπη και όχι μόνο και ένας μεγάλος αριθμός από τον πληθυσμό των κυρίως πελατών κρουαζιέρας προσανατολίζονται σε low budget διακοπές, συνήθως, οδικώς ή κρουαζιέρα μικρής διαρκείας και, κατά προτίμηση, χωρίς αεροπορική μεταφορά.

Ο διαρκώς μειωμένος προϋπολογισμός εκμετάλλευσης των πλοίων για να έχουν ένα ανταγωνιστικό προϊόν, αλλά και το μειωμένο ενδιαφέρον πελατών προς το θαλάσσιο τουρισμό μειώνουν σημαντικά τα οικονομικά οφέλη.

Το μεταναστευτικό

Είναι πρόβλημα που έχει αντιμετωπίσει η Ελλάδα έντονα από την αρχή της περιόδου, με πολύ αρνητικά αποτελέσματα στον τουρισμό των νήσων του Ανατολικού Αιγαίου και όχι μόνο.

Η εικόνα που υπάρχει ακόμη σε πολλά σημεία, όπως το παλαιό αεροδρόμιο, το λιμάνι του Πειραιά και άλλοι προορισμοί δίνουν εικόνα δυστυχίας, με κίνδυνο παρουσίας λοιμώξεων, αλλά και κίνητρα ληστειών που κάθε άλλο δεν βοηθά το τουριστικό ρεύμα. Τελευταίως, έχουμε νέα αύξηση του μεταναστευτικού ρεύματος με επιπλέον επιδείνωση ένδυση του αρνητικού κλίματος με τα γνωστά αποτελέσματα.

Capital Controls

Ένας ακόμη παράγων που δυσκόλεψε ιδιαίτερα την διαχείριση των πλοίων, αλλά και των τουριστικών πρακτόρων μια που οι περιορισμοί κεφαλαίων για πληρωμές περιόρισαν ιδιαίτερα την κίνηση ή αναγκάσθηκαν να παρανομήσουν με φυσικά σχετικές απώλειες για το κράτος.

Η παρούσα αύξηση της κίνησης και ιδιαίτερα η αύξηση του home porting στον Πειραιά μας ικανοποιεί περιστασιακά, αλλά δεν μας χαροποιεί ιδιαίτερα, για το μέλλον του κλάδου του θαλασσίου τουρισμού, με τη συσσώρευση όλων αυτών των σοβαρών γεγονότων που επιδρούν αρνητικά στον τουρισμό και αναγκάζουν τους tour operators να αναζητήσουν άλλους πιο ήσυχους / ασφαλείς και ανταγωνιστικούς προορισμούς.

Επίσης, οι επισκέπτες σε πολλές περιπτώσεις δεν εξυπηρετήθηκαν στην αγορά, με αποτέλεσμα να υπάρξει σημαντική απώλεια στο εμπόριο. Μόνη λύση είναι η άρση των capital control άμεσα και θα βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό την τουριστική ανάπτυξη με τα γνωστά οικονομικά οφέλη.

Το Brexit

Ένα γεγονός που θα φανεί πιο έντονα σύντομα στην αγορά τουριστών από Μεγάλη Βρετανία και κυρίως για διακοπές και θαλάσσιο τουρισμού που προγραμματίζεται μετά την απόφαση του δημοψηφίσματος. Οι Άγγλοι φαίνεται να περιορισθούν κυρίως στον ενδοχώριο τουρισμό ή σε πλησίον προορισμούς, αποφεύγοντας τη συναλλαγή σε άλλα νομίσματα (εκτός UK).

Έτσι λοιπόν και η κρουαζιέρα αναμένεται να πληγεί από τη μείωση των Βρετανών τουριστών, αλλά και οι tour operators στην Μεγάλη Βρετανία θα αναγκαστούν να αυξήσουν τις τιμές, λόγω συναλλαγματικής διαφοράς προς κάλυψη των εξόδων (καύσιμα, πλήρωμα κλπ.). Η συντομότερη ισορρόπηση του νομίσματος και η διεκπεραίωση συμφωνίας με την Ευρώπη θα βοηθήσει στην ομαλή διακίνηση τουριστικού ρεύματος.

Τουρκία – πραξικόπημα

Το πρόσφατο γεγονός της Τουρκίας είναι μία επιπλέον αιτία ανησυχίας στην τουριστική αγορά πρωτίστως στην Τουρκία, αλλά ίσως επηρεάσει αρνητικά και τη γείτονα χώρα μας ιδιαίτερα στον θαλάσσιο τουρισμό, μια που οι προορισμοί συνήθως συμπεριλαμβάνουν Ελλάδα και Τουρκία συνδυαστικά. Φαίνεται να έχουμε κάποιο όφελος με τις άμεσες προσεγγίσεις στα ελληνικά λιμάνια, με αντίστοιχες ακυρώσεις στα τούρκικα.

Αυτό βέβαια είναι μόνο για το άμεσο χρονικό διάστημα στην παρούσα σεζόν, αλλά δεν θα βοηθήσει για τον μελλοντικό προγραμματισμό των επόμενων ετών, μια που ορισμένοι tour operators τείνουν να αλλάξουν προορισμούς.

Δυσοίωνες οι προοπτικές

Οι απεργιακές κινητοποιήσεις και οι φορολογικές επιβαρύνσεις που επιβάλλονται τελευταίως στο τουριστικό πρωινό και όχι μόνον, επιδεινώνουν την κατάσταση και θέτουν την χώρα μας, εκτός ανταγωνισμού, με αποτέλεσμα να προβλέπεται περαιτέρω μείωση της κίνησης, σε συνδυασμό με τα άλλα γεγονότα που προαναφέραμε.

Η παρούσα αύξηση της κίνησης και ιδιαίτερα η αύξηση του home porting στον Πειραιά μας ικανοποιεί περιστασιακά, αλλά δεν μας χαροποιεί ιδιαίτερα, για το μέλλον του κλάδου του θαλασσίου τουρισμού, με τη συσσώρευση όλων αυτών των σοβαρών γεγονότων που επιδρούν αρνητικά στον τουρισμό και αναγκάζουν τους tour operators να αναζητήσουν άλλους πιο ήσυχους / ασφαλείς και ανταγωνιστικούς προορισμούς.

Η Ασία είναι ένας από αυτούς και ήδη η ανάπτυξη είναι ιδιαίτερα έντονη και οι επενδύσεις σε λιμάνια, πλοία και όχι μόνο ιδιαίτερα υψηλές.

Ανάπτυξη 20% περίπου ετησίως της κρουαζιέρας στην περιοχή αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντικό νούμερο, αλλά και οι υψηλές απαιτήσεις standards για κρουαζιερόπλοια νέας γενναίας και μέχρι ηλικίας 10 ετών δίνει μια άλλη εικόνα στον κόσμο αυτόν. Έτσι λοιπόν υπολογίζουμε ότι 10 νέα πλοία ετησίως θα οδεύουν προς την Ασία για να εξυπηρετούν τις ανάγκες του τουρισμού.

Η Μεσόγειος, βέβαια, ελπίζουμε να διατηρήσει το ενδιαφέρον των πελατών, λόγω των ιστορικών μνημείων, κουλτούρας, αλλά και το ευχάριστο κλίμα με τις καταγάλανες θάλασσες, αλλά θα πρέπει να υποστηριχθεί ο κλάδος του θαλασσίου τουρισμού, με κάθε τρόπο για να περάσουμε, όσο είναι δυνατόν ανώδυνα, τα επόμενα δύσκολα χρόνια, λόγω των γεγονότων που μας περιβάλλουν.

Θεόδωρος Κόντες,

Πρόεδρος Ενώσεως Εφοπλιστών Κρουαζιεροπλοίων & Φορέων Ναυτιλίας