Οι ελληνικοί αυτοκινητόδρομοι στην εποχή της διαλειτουργικότητας και της πανδημίας
Το 2020 πρόκειται να αποτελέσει ένας έτος με «ανάμεικτα συναισθήματα» για τους ελληνικούς αυτοκινητοδρόμους.
Από τη μία πλευρά, η μείωση της κυκλοφορίας λόγω της πανδημίας του κορωνοιού, από την άλλη, η επίτευξη της διαλειτουργικότητας που θα συντελεστεί στις 4 Νοεμβρίου.
Για τους χρήστες των αυτοκινητοδρόμων, η επίτευξη της διαλειτουργικότητας, εάν και ομολογουμένως άργησε, συνιστά ίσως τη δεύτερη μεγαλύτερη θετική εξέλιξη μετά την καθεαυτή ολοκλήρωση των αυτοκινητοδρόμων.
Τα οφέλη προφανή, αφού με έναν πομποδέκτη θα μπορούν να ταξιδεύουν σε όλη τη χώρα, αποφεύγοντας τυχόν ουρές στους σταθμούς διοδίων.
Ωστόσο, για να κάνουν χρήση της εκπτωτικής πολιτικής του κάθε αυτοκινητόδρομου οφείλουν να έχουν τον αντίστοιχο πομποδέκτη.
Με βάση τα επίσημα στοιχεία της Hellastron και στους 8 ελληνικούς αυτοκινητόδρομους, το 2017 η διείσδυση των ηλεκτρονικών πομποδεκτών ανήλθε στο 29,8%, το 2018 στο 30% και το 2019 στο 31,1%
Τον εφετινό Ιούνιο (δηλαδή μετά την περίοδο του lock down, οπότε και εντάθηκε η προτίμηση στις ανέπαφες συναλλαγές για τον περιορισμό του Covid – 19) και σύμφωνα με στοιχεία της Hellastron, η διείσδυση των ηλεκτρονικών πομποδεκτών έφτασε στην Αττική Oδό στο 53,79%, στην Ολυμπία Οδό στο 38,48%, στον Μορέα στο 37,46%, στη Γέφυρα στο 33,09% και στον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου στο 21,97%.
| Αυτοκινητόδρομος | Αριθμός πομποδεκτών | Διείσδυση |
| Αττική Οδός | 647.824 | 51,8% |
| Γέφυρα | 21.921 | 25,3% |
| Εγνατία Οδός | 0 | 0% |
| Νέα Οδός | 101.663 | 23,2% |
| Μορέας | 0 | 32,4% |
| Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου | 55.154 | 24,8% |
| Ολυμπία Οδός | 64.905 | 33,7% |
| Κεντρική Οδός | 4.921 | 20% |
| Σύνολο | 896.388 | 31,1% |
Πηγή: Hellastron, στοιχεία 2019
Η διείσδυση των ηλεκτρονικών πομποδεκτών εκτιμάται ότι θα διευρυνθεί με την επίτευξη της διαλειτουργικότητας, όπως και η ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των εταιρειών εκμετάλλευσης των αυτοκινητοδρόμων για την απόκτηση περισσότερων ηλεκτρονικών χρηστών.
Ως επόμενο βήμα για τη διαλειτουργικότητα των αυτοκινητοδρόμων φαντάζει η εφαρμογή του ενιαίου αριθμού έκτακτης ανάγκης, θέμα το οποίο συζητείται ήδη με τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες.
Η πανδημία «φρέναρε» την άνοδο της κίνησης
Κι ενώ το 2020 είχε ξεκινήσει αρκετά καλά, η πανδημία του Covid 19 – όπως ήταν φυσικό – οδήγησε σε αξιοσημείωτη μείωση της κυκλοφορίας στους 8 αυτοκινητοδρόμους – μέλη της Hellastron.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει το metaforespress.gr, στους 8 αυτοκινητοδρόμους η αύξηση της κίνησης άγγιξε το 10% τον Ιανουάριο και το 9% τον Φεβρουάριο. Ωστόσο, από τον Μάρτιο και έπειτα, η πτώση ήταν σημαντική, με αποκορύφωμα την περίοδο του lock down (Μάρτιος – Μάιος).
Συγκεκριμένα, τον Μάρτιο η πτώση ανήλθε στο 39%, τον Απρίλιο στο 74%, τον Μάιο στο 39%, τον Ιούνιο στο 14%, τον Ιούλιο στο 10% και τον Αύγουστο στο 11%.
Ανά αυτοκινητόδρομο και για το πρώτο εξάμηνο του έτους σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι, η μείωση της κυκλοφορίας διαμορφώθηκε ως εξής:
| Αυτοκινητόδρομος | Εξέλιξη κυκλοφορίας πρώτου εξαμήνου 2020 |
| Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου | -19,3% |
| Νέα Οδός | -21% |
| Κεντρική Οδός | -24,5% |
| Ολυμπία Οδός | -27% |
| Αττική Οδός | -26,6% |
| Μορέας | -30,4% |
| Γέφυρα | -30,6% |
Για την επιβολή των περιορισμών στις μετακινήσεις, οι οποίες επέφεραν διαφυγόντα έσοδα, οι εταιρείες εκμετάλλευσης αυτοκινητοδρόμων, πλην της κρατικής Εγνατίας Οδού, έχουν καταθέσει αιτήματα για αποζημιώσεις, συνολικού ύψους 83 εκατ. ευρώ.
Σχετικά με την κυκλοφορία και όπως επισημαίνει συγκοινωνιολόγος, «το 2019 η αύξηση της κυκλοφορίας ανήλθε στο 4,3%. Δυστυχώς, κι ενώ όλα έδειχναν ένα ανοδικό έτος, η κατάσταση αντιστράφηκε, λόγω του Covid – 19. Ίσως το 2022, η κίνηση επιστρέψει στα επίπεδα του 2019».
Από την άλλη πλευρά, υπογραμμίζει ότι «εάν και αξιοσημείωτη, η επίδραση του Covid – 19 στους αυτοκινητοδρόμους δεν μπορεί να συγκριθεί με άλλες μεταφορικές υποδομές, όπως τα αεροδρόμια, τα οποία επλήγησαν σε σαφώς μεγαλύτερο βαθμό».
